Gets mo nga ba ang Puberty?

Paliwanag: Kapag nasa puberty stage tayo, naglalabas ang utak natin ng espesyal na hormone; testosterone para sa mga lalaki at estrogen naman para sa mga babae. Ang mga hormones na ito ay nagdudulot ng iba’t-ibang pisikal at emosyonal na pagbabago at hindi mo ito kontrolado. May iba na mas maagang nakakaranas ng puberty pero may iba rin na mas late.

Paliwanag: Isa ito sa mga pinakaunang senyales ng pagbibinata at pagdadalaga at normal lang ito! Ang mga pituitary hormones sa katawan ay naglalakbay sa daluyan ng dugo upang magpasimulang magpausbong ng buhok sa mukha, na mas karaniwang nae-experience ng mga lalaki; pati na rin sa kili-kili at sa bandang ari, na parehong nararanasan ng mga lalaki at babae.

Paliwanag: Ang mga pagbabago sa katawan dahil sa puberty ay maaaring magsimula sa edad na 9, pero iba-iba ito kada tao. Karamihan ng lalaki nagsisimula ang puberty sa edad na 9 hanggang 14 samantalang 8 hanggang 13 naman para sa mga babae. Ang tagal ng stage na ito ay nakadepende sa genes at hormones ng isang tao, pero nangyayari ito sa loob ng ilang taon.

Paliwanag: Maraming pisikal na pagbabago ang pwedeng maranasan ng mga lalaki at babaeng nasa puberty stage. Basahin kung paano ito nangyayari sa mga kalalakihan at kababaihan.

Paliwanag: Dahil sa pagbabago sa hormones, nagiging mas active ang sweat at oil glands ng isang tao kapag nasa puberty stage na. Nagdudulot ito ng marami pang mga pagbabago sa iyong katawan kasama na ang body odor, malangis o oily na anit at buhok, at pagkakaroon ng tigyawat. Sa panahon na ito, kinakailangang gumamit ka ng deodorant at mas dalasan ang pagligo.

Paliwanag: Ang pagtaas ng timbang para sa mga lalaki at babaeng nasa puberty stage ay isang normal na pangyayari. Ito ay dahil maaaring lumapad ang balikat ng mga lalaki, samantalang pwede namang lumapad o mas bumilog ang balakang ng mga babae. Habang patuloy ang mga pagbabago sa katawan sa stage na ito, mahalagang tandaan na walang tama o maling laki at korte ng katawan. Lahat tayo ay may kani-kaniyang paraan ng paglaki, at ang lahat ng ito ay normal lamang.

Paliwanag: Iba-iba ang menstrual cycle ng bawat babae. Pero kung first time mo pa lang na magkaroon ng regla at hindi pa ito regular, no need to panic! Normal lang ito dahil nag-aadjust pa ang iyong katawan sa mga pagbabagong dulot ng hormones. Kung lumilipas na ang panahon at hindi pa rin regular ang iyong regla, pwede kang magpa-check sa doktor para malaman ang dahilan ng pagka-delay nito.

Paliwanag: Nagsisimulang gumawa ng mas maraming sex hormones ang katawan sa panahon ng puberty. Minsan nakakaranas ng sexual pleasure ang isang tao at nagtatanggal ng stress at sexual tension sa pamamagitan ng paglalaro ng ari o masturbation. May iba na ginagawa ito at mayroon ding iba na hindi; pareho itong normal. Basta tandaan na gawin lamang ito nang pribado.

Paliwanag: Maraming pagbabago ang pwedeng maidulot ng puberty sa isang tao hindi lang piskal na aspeto, kundi maging sa social, mental, at emosyonal na aspeto. Nariyan ang pagubsu-bugsong damdamin, kagustuhang mapag-isa, lungkot, pagkaramdam ng atraksyon o libog, at marami pang iba. Kaya naman hindi talaga kataka-takang malito at matakot sa panahon ng puberty. Donchu worry, friend, malalagpasan mo din ang mga ito. Ang mahalaga, maging aware ka sa mga pagbabago sa iyong sarili, enjoy mo lang, at kung tingin mo na kailangan ay humingi ng tulong sa mga maaaring tumulong.

Paliwanag: Ang teen years ng isang tao ay isang stage ng buhay na pwedeng mapuno ng pagdududa sa sarili, self-consciousness, at awkwardness. Kaya mahalaga na i-build-up ng self-confidence dahil dito nagsisimula ang pagkakaroon ng maayos na relasyon hindi lamang sa iyong sarili, kundi pati na rin sa mga nakapaligid sa’yo.